İbrahim AKKURT

Lisans ve Yüksek Lisansını İstanbul Üniversitesi Tarih Bölümü’nde tamamladı. Kapadokya Üniversitesi Turist Rehberliği bölümlerinden mezun oldu Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Tarih Bölümünde Doktora eğitimine devam etmektedir. Marmara Üniversitesi ve Medipol Üniversitesi’nde Öğretim Görevlisi olarak dersler vermektedir. “Fatih Tarih Envanteri”, “Çanakkalepedia”, “Keşf-i İstanbul Gezileri”, “İstanbul'un Tarihi Mezarlıkları, Hazire, Kabir ve Türbelerinin Envanter Projesi”, “Yürü Keşfet İstanbul Projesi” lokasyon tabanlı Tarih, Kültür ve Turizm uygulaması, “Osmanlı Kültürel Mirası İzinde Medeniyetimize Yolculuk” Projesi, “İstanbul Tekkeleri Envanter Projesi”, “Zeytinburnu İlçesi’nin Tarihi Mekanlarının Tanıtım Tabelalarının Hazırlanması Projesi”, “Kültür Bakanlığı Tarihi Yarımada İmar Planı” Projelerinde “Tarihçi, Danışman ve Yazar” olarak görev almıştır. "İstanbul Tarih" ve "Tarihçe" Dergileri ile www.istanbultarih.com isimli internet sitesinin İmtiyaz Sahibi ve yazarıdır. “Fetvanın Gücü - Şeyhülislam Hasan Hayrullah Efendi”, “İstanbul'un 100 Sultan İkinci Abdülhamid Han Eseri", “Bakıp da Göremediklerimizle İstanbul” ,"Veziriâzam Davud Paşa ve Külliyesi", "Geçmişten Günümüze Bahçelievler" isimlerinde beş kitabı bulunmaktadır. TV ve Radyo programlarının yanı sıra, tarih alanında farklı konularda yurtiçinde ve yurtdışında seminerler vermekte, Bölgesel-tematik içerikli gezilerde rehberlik yapmakta, Tarih alanında projelerde danışmanlık hizmeti vermektedir. Akkurt, 33 ülke ve 130'a yakın şehirde tarih-kültür-medeniyet anlamında gezi ve incelemelerde bulunmuştur.

Tüm Yazıları Diğer Yazarlar okunma: 6677

Fethi Paşa Korusu'nun sahibini hiç düşündünüz mü?

İstanbul’da bazı mekanlar vardır her mevsim güzel ve zarif olan. Ziyaretçilerine her mevsim farklı duygular yaşatıp, bahar aylarında erguvanı ve lalesiyle İstanbulluları mest eden Fethi Paşa Korusu da bu zarif mekanlardan birisidir. Birçoğumuzun uğrak noktası olan bu mekanın sahibi kimdi? İstanbul’un nadide korularından birisi olan bu koru ne zaman ve nasıl oluşmuştur ?

10 Nisan 2021 22:01

Şehr-i İstanbul’un Koruları

Koru; dar anlamıyla bakımlı ve koruma altındaki orman anlamına gelmektedir. Av ve ağaç kesmenin yasak olduğu, barındırdığı ağaç ve bitkilerin özel olarak bakımlarının yapılarak koruma altında olduğu bölgelerdir. Korumak kelimesinden türeyen koru sözcüğü, günümüzde şehrin gürültü ve karmaşasından kaçanların nefeslendiği ve dinlendiği mekanlar olarak karşımıza çıkmaktadır.

İstanbul’da, şehir sınırları içerisinde yer alan birçok koru bulunmaktadır. Çoğunlukla boğaz hattı etrafına dağılmış olan bu korular tepe yamaçlarına ve deniz kıyılarına yakın bölgelerde yer almaktadırlar. İstanbul’da günümüzde irili ufaklı yaklaşık 50 tane koru bulunmaktadır. Geçmişte de günümüzde de bu koruların kimisi şahsi, kimisi de kamuya aittir. Günümüzde meşhur olan korulardan birçoğu İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından korunmakta ve vatandaşın hizmetine sunulmaktadır. Ayazağa, Emirgan, Yıldız, Cemil Molla, Cemile Sultan, Küçük Çamlıca, Mihrabat, Çubuklu, Beykoz, Otağtepe ve Fethi Paşa Koruları İstanbul’un en fazla bilinen ve rağbet gören korularıdır. Şehr-i İstanbul’un oksijen depoları olan bu mekanlar, aynı zamanda çiçekleriyle ve yeşillikleriyle bahar aylarında renk cümbüşüne katkı sunmaktadırlar.

Fethi Paşa Koru’sunun Sahibi?

Üsküdar’da her mevsim İstanbulluların teveccühüne mazhar olan Fethi Paşa Korusunun sahibi Fethi Ahmed Paşa, 1801-1858 yılları arasında yaşamış Osmanlı Devleti’nin önemli bir askeri ve devlet adamıdır. Saray görevlilerinden Rodoslu Hafız Ahmed Ağa’nın oğlu olan Fethi Ahmed Paşa, Rodosizade olarak tanınmış, Sultan İkinci Mahmud’un kızı Atiye Sultan ile evlenmesinden ötürü de kaynaklarda Damad olarak bahsedilmektedir. Renkli bir kişiliğe sahip olan Fethi Ahmed Paşa, Osmanlı Tarihinde birçok ilk’e imza atmıştır. Viyana ve Paris Büyükelçiliği, Ticaret Nazırı, Tophane Müşiri gibi görevlerde bulunmuştur. Sanata ve estetiğe karşı meraklı olan Ahmed Fethi Paşa, Kuzguncuk’taki yalısını o kadar güzel döşemiştir ki dillere destan olmuştur. Yalıyı çok beğenen Sultan Abdülmecid Han, Dolmabahçe Sarayı’nı yaptırırken sarayın tefrişi görevini ona vermiştir. Osmanlı’nın ilk Viyana Büyükelçisi olan Paşa, 1838’de İngiltere Kraliçesi Victoria’nın taç giyme merasimine giden ve Papa’yla görüşen Osmanlı’da ilk devlet adamıdır.

Fethi Paşa, Tophane Müşiri görevinde iken Aya İrini’yi eski silahların kaldırıldığı bir ambar olmaktan çıkarıp, çeşitli illerden toplattığı arkeolojik eserlerle donatarak müzeye dönüştürmüştür. Bu müze, günümüzdeki İstanbul Arkeoloji Müzeleri ile Harbiye Askeri Müzesi'nin temellerini oluşturmuştur. 1847’de Sultanahmed Meydanı’nda ilk arkeolojik kazıları başlamasına öncülük yapmıştır. Beykoz cam fabrikasının yönetimini de üstlenerek, Çeşm-i bülbül üretiminin yaygınlaştırılmasını sağlamıştır.

Üsküdar’da bulunan korusu, Kuzguncuk’ta bulunan yalısı, Karacahmed’teki Rodoslu Ahmet Fethi Paşa Camii’si İstanbul’a kazandırdığı eserlerdir. 1858 yılında vefat eden Fethi Paşa, Divanyolu’nda bulunan İkinci Mahmud Haziresine defnedilmiş ve hazireye defnedilen ikinci kişi olmuştur.

Fethi Paşa Korusu

Fethi Ahmed ya da Ahmed Fethi Paşa’ya ait olan bu koru, 1859 yılında Paşa’nın ölümünden sonra varisleri arasında paylaşılmıştır. Uzun yıllar bakımsız bir vaziyette olan koru, 1958 yılında İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından alınmıştır. Koru içerisinde yer alan ve bir dönem Cemil Meriç’in de yaşadığı iki köşk restore edilerek 2003 yılında İBB’ye bağlı Sosyal Tesis olarak faaliyete başlamıştır ve günümüzde de hizmet vermektedir. Koru, ağaç türleri bakımından çok zengindir. Her cinste çamlar, Meşe cinsleri, sakızağacı, akçakesme, at kestanesi, Trabzon hurması, yalancı akasya, dişbudak, porsuk ve nadide bir ağaç olan Japon kadife çamı, korunun ağaç örtüsünü meydana getirmektedir.

Sarayburnu’ndan Ortaköy’e kadar İstanbul’un en güzel mekanlarının seyredilebileceği nadide bir konumda olan Fethi Paşa Korusu, özellikle Nisan’da Lale Mevsimi ve Mayıs’ta Erguvan Vaktinde ziyaret edilmesi gereken önemli bir mekan olarak İstanbullulara göz kırpmaktadır.

İBRAHİM AKKURT
TARİHÇİ - YAZAR