İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kütüphane Ve Müzeler Müdürlüğü Atatürk Kitaplığı

Mekan Tanıtımı 31 Ağustos 2016 20:24

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kütüphane Ve Müzeler Müdürlüğü Atatürk Kitaplığı

İstanbul Belediye Kütüphanesi Cumhuriyet devrinde kurulan ilk kütüphanelerdendir. 1924 yılında Osman Ergin’in gayreti ile Şehremaneti(İstanbul Belediyesi) dairesinde kurulan kütüphane Belediye Kütüphanesi’nin nüvesi olarak kabul edilir.

İstanbul Belediye Kütüphanesi Cumhuriyet devrinde kurulan ilk kütüphanelerdendir. 1924 yılında Osman Ergin’in gayreti ile Şehremaneti(İstanbul Belediyesi) dairesinde kurulan kütüphane Belediye Kütüphanesi’nin nüvesi olarak kabul edilir.

“…İstanbul’da umumi bir şehir kütüphanesi tesis edilememekle beraber, bunun bir nüvesi olmak üzere 1924 senesinde Şehremaneti Dairesi’nde bir belediye kütüphanesinin temeli atılmış, o sene bütçeye konulan tahsisat ile küçük mikyasta bir kütüphane vücuda getirilmiştir. Bu kütüphane el-yevm istifade edilebilir bir hâlde ise de; şüphesiz ki nâkıs, faydası mahdûd ve Şehremanetine münhasırdır...”

İstanbul Belediyesi hemşehrilerinin ilmî ihtiyaçlarını karşılamak gayesi ile 1929 senesinde bir müze ve kütüphane kurmak teşebbüsünde bulunur
Vali ve Belediye Başkanı Muhittin Üstündağ’ın riyaseti altında bir heyet kurulur. Bu heyette her biri sahasında salahiyet sahibi olan Halil Ethem Eldem, Mehmet Fuat Köprülü, Hayrettin Nedim Bey, Miralay Cevat Bey ve Osman Nuri Ergin yer alır. Askeri Müze müdür muavini Derviş Bey’in başka bir göreve nakledilmesini sebep göstererek Miralay Cevat Bey heyetten ayrılır ve yerine Süheyl Ünver heyete dâhil edilir.

Heyetin çalışmasıyla 1929 yılında Şişli Atatürk Evi’nde toplanmaya başlanan ve 1931’de Beyazıt Medresesi’ne taşınan koleksiyon, 10 Temmuz 1939’da Belediye Müzesi ve Kütüphanesi olarak açıldı. Kütüphane satın alma ve bağışlar sonucunda büyüyünce 1945’te müze buradan ayrıldı. 1960’lı yıllara gelindiğinde kütüphane koleksiyonu da medreseye sığmaz hale geldi.

Belediye Kütüphanesi koleksiyonları Cumhuriyet’in 50. Yılı dolayısıyla Prf.Dr. Sedat Hakkı Eldem tarafından mimari projesi yapılan Atatürk Kitaplığı’na nakledilmiş ve Atatürk Kitaplığı olarak 24 Nisan 1981’de hizmete girmiştir.

Atatürk Kitaplığı kitap ve süreli yayınlar dermesi başta Osman Nuri ERGİN, Muallim CEVDET, Haşim İŞCAN ve Tarık Zafer TUNAYA, Behçet Kemal ÇAĞLAR, Ahmet Kutsi TECER, İsmail Habib SEVÜK olmak üzere yüzlerce kişinin şahsi kütüphanelerini bağışlamalarıyla oluşmuştur.Bu nitelikli bağışlar üzerine güncel kitapların ve süreli yayınların satın alınmasıyla kütüphane koleksiyonları gelişmiş ve bu gün 300 binleri aşmıştır.

Atatürk Kitaplığı, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kütüphane ve Müzeler Müdürlüğü’ne bağlı merkez kütüphane olarak çalışmaktadır. Müdürlüğümüze bağlı halen 21 kütüphane Atatürk Kitaplığı’nın bir şubesi olarak çalışmaktadır. Yeni kütüphaneler açılması, şube kütüphanelere kitap seçilmesi ve satın alınması, satın alınan kitapların katalok ve tasnif işleri de Atatürk Kitaplığı’nda yapılmaktadır.

“Şehremaneti Mecmuası” Şehir Kütüphaneleri I-II / Halid Bayrı – 1926 sayı 22-23.

Atatürk Kitaplığı nitelikli ve özel koleksiyonları açısından yerli ve yabancı araştırmacıların tercih ettiği bir kütüphanedir. Osmanlıca kitap ve süreli yayınlar, el yazması kitaplar, yabancı dillerde nadir kitaplar, haritalar, kartpostallar, salnameler, takvimler ve kişi evrakı gibi nadir eserler Atatürk Kitaplığını özel kılmaktadır.
Müdürlüğümüzce her yıl Atatürk Kitaplığı dermesini zenginleştirmek için nadir eser alımları yapmaktayız. Kütüphane bünyesinde oluşturduğumuz bilirkişi ve fiyat takdir komisyonumuz Atatürk Kitaplığı’na alınacak nadir eserlere karar vermekte, fiyat takdirleri yapılmakta ve satın alma süreçleri başlatılmaktadır. Bu yolla her yıl binlerce nadir eser kütüphane dermesine ilave edilmektedir.

Atatürk Kitaplığı 2012 yılı içinde İstanbul Kalkınma Ajansı’na “İBB Kütüphane ve Müzeler Müdürlüğü'nde Bulunan Osmanlı Dönemi Nadir Eserlerin Kataloglanması, Dijital Ortama Aktarılması ve Elektronik Ortamda Kullanıma Sunulması” adlı proje ile müracaat etmiş ve proje desteğe hak kazanmıştır.

Bu projeyle Atatürk Kitaplığı’nda bulunan Osmanlıca, Arapça, Farsça ve yazma kitaplar ile Pertevniyal Valide Sultan, Muallim Cevdet, Muhsin Ertuğrul Evrakı gibi bir koleksiyon sayısallaştırılmış(dijitalize edilmiş) ve internetten ücretsiz olarak hizmete sunulmuştur. Bu projeden sonra yine İSTKA projesi olarak 1928 öncesi süreli yayınların sayısallaştırılması başlamış ve proje Temmuz 2015 tarihinde hizmete sunulacaktır. Halen internette hizmete olan 4,5 milyon görüntümüz bulunmaktadır. Süreli yayınların tamamlanmasıyla bu rakam 6 milyona erişecektir. Çağdaş Kütüphaneciliğin bir gereği olan sayısallaştırma ile çoklu ve yerinde erişim imkanı sağlanmakta ayrıca eserlerin kullanımdan kaynaklı tahribatlarının önüne geçilmektedir.Okuyucularımız sayısal kaynaklara www.ibb.gov.tr adresinden veya http://ataturkkitapligi.ibb.gov.tr/ uzantısından erişebilmektedir.

Atatürk Kitaplığı “Hiç Kapanmayan Kütüphane” sloganıyla 7 gün 24 saat hizmet veren ülkemizin ilk ve tek halk ve araştırma kütüphanesi olma özelliğine sahiptir. Kütüphanelerin mesai saatleri içerisinde çalışması, akşam ve hafta sonları kapalı olması okuyucularımızın haklı şikayetlerine sebep olmaktadır. Tüm kütüphanelerimiz hafta içi 20;00’a kadar açık olup hafta sonları da çalışmaktadır. İlave olarak Atatürk Kitaplığı 24 saat açık tutularak okuyucularımızın talebi karşılanmaktadır.

Ramazan Minder
İBB Kütüphane ve Müzeler Müdürü

atatürk kitaplık cumhuriyet tarih kütüphane kitap